جبران کم آبی بدن با توصیه‌های مهم طب ایرانی
معصومه رضاپور، پزشک و متخصص طب ایرانی در رابطه با گرمازدگی در فصل تابستان و بایدها و نبایدها در طب یارانی گفت: با آغاز فصل تابستان و افزایش دما، رعایت تغذیه صحیح بر اساس اصول طب ایرانی، نقش مهمی در جلوگیری از گرمازدگی و عوارض ناشی از آن ایفا می‌کند. مصرف غذاهای سبک و خنک به همراه استفاده متعادل از میوه‌ها و سبزیجات فصل، بهترین راهکار برای حفظ سلامت در روزهای گرم سال است.
وی ادامه داد: در طب ایرانی، تابستان دارای مزاج گرم و خشک است و همین ویژگی باعث می‌شود در این فصل بدن بیشتر در معرض کم‌آبی، خشکی پوست، تپش قلب و ضعف عمومی قرار گیرد. گرمازدگی در تابستان قابل پیشگیری است، مشروط بر آن‌که تغذیه مناسب فصل رعایت شود.
تغذیه سبک، کلید مقابله با گرمازدگی
رضاپور اذعان کرد: برای پیشگیری از گرمازدگی، پرهیز از غذاهای سنگین مانند حلیم، کله‌پاچه و انواع کباب توصیه می‌شود. در عوض، استفاده از غذاهای سبک، مغذی و تابستانی مانند سوپ‌ها، آش‌های سنتی با سبزیجات تازه، خورشت آلو، عدس‌پلو، لوبیاپلو، کدو پلو و هویج‌پلو توصیه می‌شود. این غذاها با مزاج معتدل و سبک، به راحتی هضم می‌شوند و بدن را در برابر حرارت تابستان مقاوم‌تر می‌کنند.
وی افزود: همچنین، به‌جای استفاده از ادویه‌های تند و گرم مانند دارچین و زنجبیل، پیشنهاد می‌شود در فصل تابستان از زردچوبه و تخم گشنیز بهره گرفته شود که مزاجی ملایم‌تر دارند و برای سلامت معده نیز مناسب‌ترند.
آب‌دوغ‌خیار غذای ساده و مؤثر برای تابستان
رضاپور اظهار داشت: یکی از غذاهای سنتی و بسیار مناسب برای روزهای گرم سال، آب دوغ خیار است. این غذا با ترکیبی از ماست، خیار، سبزیجات معطر مانند گشنیز و جعفری، به‌همراه مویز، گردو، کشمش، نمک و تکه‌هایی از نان برشته، طبعی متعادل ایجاد می‌کند و برخلاف تصور عموم، باعث افزایش بلغم نمی‌شود، همچنین به‌کارگیری مصلحات سنتی در این غذا، مانع از بروز نفخ و ضعف معده خواهد شد.
مراقبت از معده با مصرف نوشیدنی‌ها
این متخصص طب ایرانی در ادامه گفت: در فصل تابستان با بالا رفتن دمای هوا، گرما به سطح بدن منتقل شده و معده سردتر می‌شود. این موضوع ممکن است موجب ضعف گوارشی، نفخ، آروغ و مشکلات دیگر شود. به همین دلیل، نوشیدن آب باید به‌صورت جرعه جرعه و آرام انجام شود.
وی تصریح کرد: همچنین، استفاده از یخ در نوشیدنی‌ها توصیه نمی‌شود. بهتر است آب را به‌صورت طبیعی و غیرمستقیم خنک کرد. در این ایام، مصرف نوشیدنی‌های سنتی مانند شربت عناب، سکنجبین نعنایی و آب‌لیمو با لیموی تازه می‌تواند به تعادل دمای بدن کمک کند.
رضاپور متذکر شد: در روزهای گرم، ورزش سنگین باعث افزایش تعریق، از دست رفتن آب بدن و ضعف عمومی می‌شود. طب سنتی توصیه می‌کند ورزش در ساعات ابتدایی صبح انجام شود تا بدن در شرایط دمایی معتدل‌تری قرار گیرد و از عوارض گرما در امان بماند.
میوه‌ها و سبزیجات مفید برای پاکسازی بدن در فصل گرما
این متخصص طب ایرانی تاکید کرد: از دیدگاه طب ایرانی، مصرف میوه‌ها و سبزیجات فصلی، نقش مهمی در پاکسازی بدن در تابستان دارد. میوه‌هایی مانند: انگور که ضد التهاب، مفید برای مفاصل و کلاژن‌ساز، برای افراد دیابتی و آلرژیک، با احتیاط مصرف شود، طالبی و هویج که خنک‌کننده و سرشار از ویتامین و آب‌رسان و عناب که می‌توان آن را با کمی آب پخته و همراه با شکر یا عسل به‌صورت شربت مصرف کرد؛ بسیار مؤثر در رفع عطش و هندوانه که میوه‌ای پرآب اما نفاخ است، افراد حساس بهتر است با احتیاط و ترجیحاً همراه با مصلحات مصرف کنند.
وی افزود: تابستان فصلی پر از میوه‌ها و سبزیجات مفید است و با رعایت اصول تغذیه‌ای بر پایه طب ایرانی، می‌توان از عوارض گرمازدگی و اختلالات گوارشی پیشگیری کرد. استفاده از غذاهای سبک، نوشیدنی‌های طبیعی و رعایت زمان مناسب برای فعالیت‌های بدنی، به حفظ سلامت جسمی در روزهای گرم کمک می‌کند.
افراد با مزاج گرم و خشک در تابستان بیشتر در معرض کم‌آبی هستند
رضاپور اظهار داشت: افراد دارای مزاج گرم و خشک، در فصل تابستان که خود نیز مزاج گرم و خشک دارد، بیش از سایرین در معرض کم‌آبی و گرمازدگی قرار دارند. رعایت نکات تغذیه‌ای، انتخاب لباس مناسب، ورزش سبک و مصرف نوشیدنی‌های سنتی می‌تواند از بروز عوارض تابستانی در این گروه پیشگیری کند.
وی ادامه داد: در روزهای گرم تابستان، افرادی با مزاج گرم و خشک باید بیش از پیش مراقب وضعیت جسمانی خود باشند. بر اساس اصول طب سنتی ایرانی، گرمای هوا موجب تشدید گرمی در بدن این افراد می‌شود و آن‌ها را دچار عطش، خشکی پوست، بی‌قراری، افزایش ضربان قلب و ضعف عمومی می‌کند.
تغذیه مناسب برای افراد گرم‌مزاج در فصل تابستان
این متخصص طب ایرانی توصیه کرد: رعایت رژیم غذایی مناسب، یکی از مهم‌ترین اصول پیشگیری از گرمازدگی در افراد گرم‌مزاج است. استفاده از غذاهای سبک و سرد مزاج همچون انواع سوپ‌های سنتی، آش‌های حاوی سبزیجات تازه، خورشت آلو، انگور، خیار، طالبی و عناب در برنامه غذایی روزانه توصیه می‌شود.
وی تصریح کرد: این خوراکی‌ها به حفظ تعادل حرارت در بدن کمک کرده و علائم ناشی از غلبه گرمی را کاهش می‌دهند. همچنین باید از خوردن غذاهای چرب، پر ادویه و سنگین مانند گوشت‌های سرخ‌شده یا فست‌فود پرهیز شود.
نوشیدنی‌های سنتی برای رفع عطش در تابستان
این متخصص متذکر شد: در فصل تابستان، انتخاب نوشیدنی‌های سالم و مناسب بسیار اهمیت دارد. نوشیدن ناگهانی آب سرد ممکن است معده را دچار شوک کند و مشکلاتی چون نفخ و دل‌درد ایجاد کند. بنابراین، باید نوشیدنی‌ها به‌صورت جرعه‌جرعه و آرام مصرف شوند.
وی اذعان کرد: شربت آب‌لیمو با طعم میوه خشک که ترکیبی از ترشی و شیرینی که باید با احتیاط و آهسته نوشیده شود تا به معده آسیبی نرسد، سکنجبین نعنایی که تهیه‌شده از آب، شکر، سرکه و نعناع است، پس از خنک‌سازی در یخچال، می‌توان آن را با آب سرد ترکیب کرده و نوشید و تخم شربتی یا تخم بالنگو که یک قاشق غذاخوری از این دانه‌ها در یک لیوان آب، با یا بدون شیرین‌کننده طبیعی، نوشیدنی‌ای مفید و خنک‌کننده فراهم می‌کند.
رضاپور خاطرنشان کرد: استفاده از این نوشیدنی‌ها به‌جای نوشابه‌های گازدار و انرژی‌زا، گام مؤثری در حفظ سلامت خانواده‌ها است و با رعایت تغذیه مناسب، پرهیز از ترکیبات غذایی مضر، انتخاب نوشیدنی‌های سالم و تنظیم سبک زندگی، می‌توان از بسیاری از مشکلات تابستانی جلوگیری کرد.
منبع:مهر
