جزئیات اجرای طرح پزشک خانواده از زبان وزیر بهداشت
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وبدا، محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی امروز (سه شنبه ۲۱ مردادماه) در نشست مجازی با رؤسای دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی سراسر کشور بر اهمیت گسترش پزشکی از راه دور و ضرورت تقویت آمادگی برای شرایط بحران تأکید کرد.
وی با بیان اینکه پزشکی از راه دور یا «تله مدیسین» در برخی دانشگاه‌ها آغاز شده است، گفت: این موضوع یک بحث مهم در برنامه‌های بهداشتی کشور است که هم می‌تواند از مراجعات غیرضروری جلوگیری کند و هم به عنوان یک ابزار مؤثر در تقویت پزشکی خانواده و نظام ارجاع ایفای نقش کند.
به اعتقاد ظفرقندی این مکانیزم (پزشکی از راه دور) علاوه بر کاهش هزینه‌ها زحمت همکاران را نیز کاهش می‌دهد.
وزیر بهداشت در ادامه با اشاره به شرایط ویژه کشور، اظهار داشت: ما درگیر یک جنگ ۱۲ روزه شدیم و جا دارد از تلاش‌های همه همکاران تقدیر کنم. با این حال، اکنون در شرایطی هستیم که حتی بدون اعلام آتش‌بس باید همواره آمادگی لازم برای حوادث و بحران‌های پیش‌بینی‌نشده را داشته باشیم.
وی از همه رؤسای دانشگاه‌ها و دانشکده‌های خواست تا به پروتکل‌های ابلاغی در حوزه مدیریت آسیب‌های با تعداد زیاد، آمادگی‌های CBRN و سایر دستورالعمل‌ها توجه جدی داشته باشند.
ظفرقندی تاکید کرد: همچنین لازم است جلسات هماهنگی با مسئولان و بخش‌های مختلف برگزار شده و مانورهای عملیاتی (در مقیاس کوچک) برای شناسایی نقاط قوت و ضعف اجرا شود.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با تأکید بر اهمیت انعطاف‌پذیری در شرایط بحران افزود: در صورت بروز حمله به یک بیمارستان یا شهر، باید بتوانیم از ظرفیت سایر بیمارستان‌های همان شهر یا شهرهای اطراف و استان معین استفاده کنیم. این امر نیازمند یک برنامه‌ریزی دقیق و پلن مشخص است تا در جابه‌جایی و همکاری‌های بین مراکز درمانی، عملکرد سریع و هماهنگی مطلوبی داشته باشیم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع بودجه و خرید راهبردی اشاره کرد و گفت: در بخش‌هایی که قصد توسعه یا اصلاح خدمات را داریم، باید از ظرفیت بودجه کشور و امکان خرید راهبردی بهره ببریم. انتظار دارم دانشگاه‌ها با بررسی دقیق نیازها و برنامه‌ریزی در زیرمجموعه‌های خود، طرح‌های پیشنهادی را برای اجرا و بهره‌گیری از حمایت بیمه و بودجه دولتی به وزارتخانه ارائه دهند.
وزیر بهداشت در ادامه با اشاره به برگزاری جلسات متعدد کارشناسی و هماهنگی با رؤسای دانشگاه‌ها، گفت: با هماهنگی‌های صورت‌گرفته، کار را در قالب یک برنامه مشخص و ابلاغ‌شده آغاز می‌کنیم. اجرای طرح پزشکی خانواده ابتدا در روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر و در هر استان با یک پایلوت آغاز خواهد شد و به‌تدریج توسعه می‌یابد.
وزیر بهداشت افزود: در این طرح، بازدیدها و ارزیابی‌ها بر پایه نظام الکترونیک انجام می‌شود. ارجاع الکترونیک، نسخه الکترونیک، نوبت‌دهی الکترونیک و دریافت بازخورد الکترونیک به سطح یک، از ارکان اصلی این برنامه است.
ظفرقندی تاکید کرد: هدف ما ایجاد یک نظام منسجم با ارتقای سواد سلامت، خود مراقبتی و بهبود فرآیندهای ارجاع و ارائه خدمت است.
وی با بیان اینکه رونمایی از برنامه ملی ارتقای سواد سلامت در یک ماه آینده انجام خواهد شد، تأکید کرد: رسانه‌ها و فرهنگ‌سازی عمومی نقش مهمی در موفقیت این برنامه دارند. این طرح در حال حاضر در چند دانشگاه بزرگ کشور اجرا شده و به‌زودی به سایر دانشگاه‌ها ابلاغ خواهد شد.
ظفرقندی در بخش دیگری از سخنان خود، به اهمیت اجرای پروتکل‌های آمادگی و مانورهای تخصصی اشاره کرد و گفت: دانشگاه‌ها باید بر اساس پروتکل‌های ابلاغ‌شده در حوزه مدیریت بحران و جنگ، تمرین‌ها و مانورهای عملیاتی را اجرا کنند تا نقاط ضعف و قوت شناسایی و توان واکنش سریع در شرایط اضطراری ارتقا یابد.
وی با تأکید بر رعایت سلسله‌مراتب خدمات از سطح خانه‌های بهداشت تا بیمارستان‌های سطح ۳، افزود: یکی از اهداف اصلی این برنامه، اصلاح ساختار، بهینه‌سازی اقتصاد سلامت و جلوگیری از هزینه‌های غیرضروری در حوزه آزمایشگاه‌ها و تصویربرداری است که باید تحت کنترل و بر اساس پروتکل‌های مشخص انجام شود.
وی با تأکید بر اهمیت مستقر شدن یک ساختار نظام سلامت منسجم در کشور، اظهار داشت: ما در نظام سلامت دو هدف عمده دنبال می‌کنیم؛ اول اینکه برای افرادی که در نظام سلامت سردرگم و بدون پشتوانه هستند و تکلیفشان هنگام بیمار شدن روشن نیست، مسیر مشخصی تدوین کنیم. این افراد به دلیل نبود این مسیر، هزینه‌های سنگینی متحمل می‌شوند که این موضوع مصداق عدالت در سلامت و حکمرانی است. ما باید خدمات پیشگیری، درمان و پس از درمان را به شکل آبرومند و بدون سردرگمی به نیازمندان ارائه کنیم.
وزیر بهداشت هدف دوم این برنامه را اثربخشی هزینه‌های سلامت عنوان کرد و افزود: باید ریسک (فایده هزینه‌ها) را مدنظر قرار داده و مواردی مانند آزمایش‌های تکراری، سفارشات متعدد تصویربرداری و نسخه‌های دارویی غیرضروری را بر اساس راهنماها و پروتکل‌ها منظم کنیم.
ظفرقندی با بیان اینکه این دو هدف باید با انگیزه و همراه با دل و جان پیگیری شوند، افزود: این کار خیر عمومی و جامع کشوری است که به افراد محروم و نیازمند خدمات مناسب و با کرامت ارائه شود.
وی درباره شروع اجرای برنامه گفت: آغاز کار از روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر جمعیت است و در هر استان یک پایلوت تعیین شده که پس از ارزیابی و بررسی‌های لازم، به تدریج توسعه خواهد یافت. همه مراحل این برنامه در هفت کمیته کارشناسی شده و تصمیم‌گیری‌ها تلفیق شده است.
وزیر بهداشت با اشاره به نظام پرداخت گفت: محاسبات لازم انجام شده تا نظام پرداخت هم با درآمدها سازگار باشد و هم ماندگاری و تاب‌آوری خدمت‌دهندگان حفظ شود. امروز قرار است با همکاری رؤسای دانشگاه‌ها پیمانی برای شروع کار بسته شود.
وی افزود: بر اساس منابع موجود، مرحله به مرحله و با توجه به آمادگی استان‌ها مانند زنجان و سمنان، درصدی از جمعیت تحت پوشش قرار می‌گیرند و با پیشنهادات رؤسای دانشگاه‌ها فعالیت افزایش می‌یابد. نظام آی‌تی نیز برای ارجاع، نسخه‌نویسی و بازخورد فعال و پاسخگو بررسی می‌شود.
ظفرقندی به اولویت فاز پیشگیری در نظام سلامت اشاره و گفت: توجه ویژه به سطوح (SDH) عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت داریم که رأس آن سواد سلامت و خود مراقبتی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد با پرداختن به سواد سلامت و خود مراقبتی، جمعیت بسیار زیادی با هزینه کم تحت پوشش قرار می‌گیرند، اما در صورت غفلت، هزینه‌ها چند برابر خواهد شد.
وزیر بهداشت تصریح کرد: سواد سلامت در بیماری‌های واگیر، غیر واگیر، دیابت، فشارخون، بیماری‌های قلبی و سرطان‌ها اهمیت بسیاری دارد و برنامه ما در این زمینه تدوین شده است. پروتکل‌های نهایی طی یک ماه آینده به دانشگاه‌ها ارائه می‌شود و همکاری آموزش و پرورش، رسانه‌ها و به‌ویژه نفوذ در گوشی‌های موبایل مردم، برای فرهنگ‌سازی ضروری است.
