جشن غدیر فرصتی برای شادی جمعی و تقویت همدلی اجتماعی
حجت‌الاسلام عبدالله سلطانی شایان جانشین حوزه نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله اعظم (عج) در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با اینکه جشن غدیر چه تأثیری روی تمامی اقشار جامعه دارد و چگونه این جشن را می‌توان ارتقا داد، گفت: با وجود حضور گسترده مردم در مناسبت‌هایی چون ۲۲ بهمن اما کمتر شاهد برنامه‌هایی با حال و هوای شاد و جشنواره‌ای بوده‌ایم که در آن فضا شادی جمعی تجربه شود و نباید حضور مردم صرفاً محدود به شرکت در یک مراسم رسمی باشد؛ و جشن غدیر توانسته تا حد زیادی این خلأ را پر کند.
وی ادامه داد: برنامه غدیر با ایجاد فضایی شاد و خانوادگی یادآور برخی تجمعات آئینی مانند پیاده‌روی اربعین است ولی با این تفاوت که محوریت آن بر شادی و جشن استوار است؛ ادامه‌دار شدن چنین رویدادهایی می‌تواند نقش مهمی در گسترش شادی اجتماعی ایفا کند، چرا که در این فضا فرهنگ‌ها و سلیقه‌های مختلف کنار هم قرار می‌گیرند.
سلطانی شایان اذعان کرد: جشن غدیر می‌تواند به فرصتی برای القای مفاهیم فرهنگی و تقویت سرمایه اجتماعی بدل شوند؛ هرچند در سال‌های ابتدایی برگزاری جشن، چالش‌هایی در اجرا وجود داشت اما اکنون روند اجرایی روان‌تر و تجربه حضور در آن برای شرکت‌کنندگان دلپذیرتر شده است.
وی افزود: البته برای داشتن یک جشن باشکوه‌تر همچنان نیاز به همفکری و برنامه‌ریزی دقیق‌تر احساس می‌شود؛ به‌ویژه در جانمایی بخش‌های مختلف مانند سرسره‌های بازی، غرفه‌های فرهنگی و سایر فضاهای تعاملی و این جشن اگر با برنامه‌ریزی دقیق و مشارکت گروه‌های مختلف مردمی همراه باشد، می‌تواند گامی مؤثرتر در جهت کاهش شکاف‌های اجتماعی و افزایش همدلی در جامعه داشته باشد.
شکل‌گیری اتاق فکر برای ارتقای کیفیت برنامه‌های غدیر
جانشین حوزه نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله اعظم (عج) تصریح کرد: با وجود موفقیت نسبی جشن ۱۰ کیلومتری غدیر در سال‌های اخیر، در صورت نداشتن برنامه‌ریزی محتوایی دقیق و هدفمند، این رویداد در آینده با خطر افت استقبال عمومی مواجه خواهد شد؛ یکی از دغدغه‌ها، نبود یک روایت منسجم و خط‌سیر مشخص در طول جشن است.
وی بیان کرد: برای حفظ کیفیت، ارتقا و تأثیرگذاری جشن غدیر لازم است محتوای آن از یک پیام اولیه آغاز شده و با برنامه‌ریزی دقیق به یک نقطه پایانی منسجم برسد و این در حالی است که روند فعلی بیشتر بر اجرای صحنه‌ای و سرگرم‌کننده تمرکز دارد و ممکن است به تدریج از هدف فرهنگی _ مذهبی خود فاصله بگیرد.
سلطانی شایان هشدار داد: در صورت ادامه روند فعلی، ممکن است فضای جشن‌های مذهبی به سمت الگویی مشابه برنامه‌های صرفاً سرگرم‌کننده یا حتی کنسرت‌گونه سوق پیدا کند. این در حالی‌ست که هدف اصلی چنین مناسبت‌هایی، انتقال مفاهیم عمیق اعتقادی و ایجاد فضایی برای همدلی و تقویت باورهای دینی است و ایجاد تعادل میان نشاط اجتماعی و محتوای معنادار، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، مشورت با نخبگان فکری و تعریف اهداف مشخص فرهنگی است.
لزوم تقویت بُعد معرفتی جشن‌های غدیر
جانشین حوزه نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله اعظم (عج) در ادامه گفت: با افزایش برگزاری جشن‌های خیابانی در ایام عید غدیر خطر سطحی شدن این برنامه یک هشدار جدی بوده و نباید ریشه‌های معرفتی و دینی این مناسبت به دلیل شادی از بین برود. غدیر به‌تدریج به سمتی می‌رود که بیش از آنکه بر پیام اصلی خود تأکید داشته باشد، بر جنبه‌های ظاهری و زرق‌وبرق تمرکز کرده است؛ در حالی که با الگوبرداری صحیح از تجارب مراسم مذهبی در گذشته می‌توان به مدل موفق‌تری در طراحی این رویداد رسید.
وی افزود: استقبال گسترده مردم از جشن‌های غدیر، بیش از آنکه صرفاً به انگیزه مذهبی باشد، به دلیل خلأ جدی برنامه‌های شاد خیابانی است؛ خلائی که در ایامی همچون اربعین یا دهه محرم وجود ندارد. در اربعین، پیاده‌روی و عزاداری عمق اعتقادی دارد و ساختار معنوی مشخصی در آن دیده می‌شود، اما جشن غدیر هنوز چنین انسجامی نیافته است.
سلطانی شایان ادامه داد: جمعیتی که امروز در جشن‌های غدیر حاضر می‌شوند، بخشی از جامعه هستند که تمایل دارند در فضایی خانوادگی، امن و مذهبی، تخلیه هیجانی نیز داشته باشند؛ از این‌رو فراهم کردن فضاهای متنوع، متناسب با نیاز گروه‌های مختلف سنی از کودکان تا نوجوانان و بزرگسالان می‌تواند اثربخشی تربیتی این جشن‌ها را نیز افزایش دهد.
جانشین حوزه نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله اعظم (عج) تاکید کرد: برای گسترش ارتباط نوجوانان و نسل‌های جدید با این نوع رویدادها، باید بخشی از مسئولیت اجرا و طراحی به خود آنان سپرده شود. به‌ویژه نسل‌های دهه ۸۰ و ۹۰، که با انرژی و خلاقیت خاص خود، اگرچه گاهی بدون نظارت مستقیم عمل می‌کنند، اما با جدیت و انگیزه بالا، می‌توانند بار اصلی فعالیت‌ها را به دوش بکشند و در نهایت غدیر می‌تواند با طراحی محتوایی دقیق و اجرای متوازن، هم به عنوان یک رویداد ملی مذهبی شناخته شود و هم در عمق جامعه اثر تربیتی و فرهنگی بگذارد.
لزوم جوان‌گرایی و نوآوری در برنامه‌های فرهنگی غدیر
سلطانی شایان اظهار داشت: یکی از چالش‌های اصلی در اجرای برنامه‌های فرهنگی، فاصله نگاه مدیریتی با اقتضائات نسلی است، بسیاری از افراد باتجربه که امروز در جایگاه‌های تصمیم‌گیری هستند، سعی دارند تجربیات و خواسته‌های دوران نوجوانی خود در دهه ۶۰ را بر نسل امروز تحمیل کنند؛ رویکردی که عملاً با پس‌زدن مخاطب نوجوان و جوان مواجه می‌شود.
وی جشن ۱۰ کیلومتری غدیر را فرصتی بی‌نظیر برای بروز خلاقیت‌های نوجوانان و جوانان دانست و مطرح کرد: بر اساس پیشنهادهای مطرح‌شده یکی از راهکارهای مؤثر، تقسیم‌بندی هوشمندانه مسیر این جشن، به گونه‌ای که بخش‌هایی از مسیر به‌طور کامل به گروه‌های خاص سنی یا جنسیتی اختصاص پیدا کند.
جانشین حوزه نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله اعظم (عج) متذکر شد: این فرایند نه‌تنها به مشارکت نسل جدید معنا می‌بخشد بلکه موجب ارتقای حس مسئولیت‌پذیری، تقویت کار گروهی و بروز نوآوری‌های فرهنگی نیز می‌شود.
سلطانی شایان خاطر نشان کرد: بنابراین اجرای هوشمندانه و مردمی برنامه‌های فرهنگی عید غدیر می‌تواند این جشن را نه‌تنها به یک جشن پرشور، بلکه به الگویی موفق از مشارکت نسلی، انتقال مفاهیم دینی و احیای سنت‌های نادیده گرفته شده، تبدیل کند.
