روغن زیتون تقلبی با سلامت ما چه می‌کند؟ | ۶ راه تشخیص روغن زیتون اصل

به گزارش همشهری‌آنلاین، روغن زیتون، یکی از سالم‌ترین و ارزشمندترین روغن‌های گیاهی است که به‌ شرط خالص ‌بودن، نقش مهمی در حفظ سلامت قلب، تقویت سیستم ایمنی، بهبود عملکرد دستگاه گوارش و جلوگیری از التهابات مزمن دارد. اما استفاده از نمونه‌های تقلبی آن برای سلامتی مضر است و خطر دارد. پس مهم است تا حدی درباره راه‌های تشخیص روغن زیتون تقلبی از اصل، چگونگی تست آن و این که از کجا خریداری کنید، داشته باشید.

چند درصد ایرانی‌ها این را می‌دانند؟

اصل بودن روغن زیتون تا حدی اهمیت دارد که سازمان ملی استاندارد هر چند وقت یک بار، روغن زیتون‌های تقلبی را معرفی می‌کند و به مردم هشدار می‌دهد که هر روغنی را خریداری نکنند. این سازمان به تازگی یک اطلاعیه جدید منتشر کرده و تاکید کرده که « اگر روی برچسب محصول ترکیباتی مانند روغن تفاله زیتون (Pomace)، روغن لامپانت (Lampante Virgin) یا مخلوطی از آن‌ها درج شده باشد، آن محصول خوراکی نیست و مورد تأیید این سازمان نیست.

خیلی از ما ایرانی‌ها عاشق روغن زیتونیم و از آن در پخت غذا، سالاد و … استفاده می‌کنیم، اما چند درصد از ما این چند نکته را که سازمان ملی استاندارد درباره‌اش هشدار داده را می‌دانستیم؟

در روغن زیتون تقلبی چه می‌ریزند؟

روغن زیتون تقلبی معمولاً به جای روغن خالص و باکیفیت زیتون، حاوی موادی است که یا از نظر ایمنی غذایی تأیید نشده‌اند یا ارزش تغذیه‌ای بسیار پایینی دارند و حتی می‌توانند برای سلامتی مضر باشند. یکی از ترکیبات رایج در این نوع روغن‌ها، روغن تفاله زیتون است که با استفاده از حلال‌های شیمیایی مانند هگزان از تفاله زیتون (پوست و هسته و باقی‌مانده خمیر زیتون) استخراج می‌شود. اگر فرآوری آن غیراستاندارد باشد، باقی‌مانده‌ی این حلال در روغن باقی می‌ماند که برای کبد، سیستم عصبی و کلیه‌ها خطرناک است.

همچنین روغن‌های بی‌کیفیت و غیرخوراکی مثل روغن بکر لامپانت هم ممکن است در ترکیب روغن زیتون تقلبی وجود داشته باشند. این روغن دارای اسیدیته بالا، طعم فاسد و ترکیبات اکسیدشده است که می‌تواند باعث التهاب گوارشی، افزایش استرس اکسیداتیو در بدن و آسیب سلولی شود.

گاهی برای آن که روغن زیتون را با قیمت ارزان‌تر به شما بفروشند، آن را با روغن‌های ارزان‌تر مثل آفتابگردان، کلزا، کانولا یا حتی روغن‌های صنعتی و هیدروژنه ترکیب می‌کنند که حاوی اسیدهای چرب ترانس هستند؛ این اسیدها با افزایش کلسترول بد (LDL) و کاهش کلسترول خوب (HDL)، خطر بیماری‌های قلبی، سکته و سرطان را بالا می‌برند.

در برخی موارد هم به دلیل نگهداری نادرست، این روغن‌ها فاسد، اکسیدشده یا آلوده به مواد سرطان‌زا می‌شوند. به طور کلی، روغن زیتون تقلبی ترکیبی از چربی‌های اکسیدشده، حلال‌های شیمیایی، اسیدهای چرب ناسالم و گاه ترکیبات سمی است که مصرف مداوم آن می‌تواند به بدن آسیب بزند.

مضرات روغن زیتون تقلبی

استفاده از روغن زیتون تقلبی به خصوص اگر حاوی روغن‌های پالایش‌شده بی‌کیفیت یا مواد صنعتی باشد، می‌تواند پیامدهای مختلفی برای سلامت به همراه داشته باشد.

روغن تقلبی ممکن است حاوی اسیدهای چرب اشباع یا ترانس باشد و به افزایش کلسترول بد (LDL) و بیماری‌های قلبی منجر شود. همچنین ترکیبات فاسد در آن می‌توانند باعث نفخ، دل‌درد، تهوع یا اختلالات گوارشی شوند. در مواردی که روغن دارای ترکیبات صنعتی یا غیرخوراکی باشد، خطر مسمومیت و آسیب به کبد و کلیه‌ها وجود دارد. از طرفی، روغن زیتون تقلبی فاقد آنتی‌اکسیدان‌های مفید است و خاصیت تغذیه‌ای بالایی ندارد.

بیشتر بخوانید؛

• اگر بدانید غذای مانده چه بلایی سر بدن می‌آورد

• این غذاها باعث بالا رفتن فشار چشم می‌شوند

• چرا نباید به سگ‌ها و گربه‌ها غذا بدهیم؟

چطور تشخیص دهیم؟

شناسایی روغن زیتون اصل از تقلبی واقعا کار ساده‌ای نیست، اما بعضی نشانه‌ها و روش‌ها می‌توانند به تشخیص بهتر کمک کنند.

تحقیق درباره برند روغن: برای اطمینان از خرید، از برندهای شناخته‌شده بخرید یا درباره فروشنده تحقیق و نظر خریداران را بررسی کنید.

برچسب محصول و ترکیبات درج‌شده: مهم‌ترین راه، بررسی ترکیبات درج‌شده روی برچسب است. اگر روی برچسب نوشته شده «روغن تفاله زیتون» یا «روغن لامپانت»، از خرید آن صرف ‌نظر کنید.

شفافیت و رنگ روغن: گرچه رنگ نمی‌تواند معیار دقیقی باشد، اما روغن زیتون خالص معمولاً رنگ سبزّ مایل به طلایی دارد. روغن‌هایی که بیش از حد تیره، کدر یا بسیار روشن هستند، ممکن است ناخالص باشند. یادتان باشد در تولید روغن زیتون تقلبی معمولا از رنگ‌های مصنوعی استفاده می‌شود.

بررسی طعم و بو: روغن زیتون اصل دارای طعمی میوه‌ای، اندکی تلخ و کمی تند است که نشان‌دهنده وجود پلی‌فنول‌های طبیعی در آن است. روغن زیتون تقلبی ممکن است طعم و بوی خنثی، کهنگی یا حتی بوی مواد صنعتی داشته باشد.

تست یخچالی: اگر بطری روغن زیتون را ۲۴ ساعت در یخچال بگذارید و حالت نیمه‌جامد یا غلیظ پیدا کند، احتمال خالص بودنش بالاتر است. البته این روش قطعی نیست، اما سرنخ خوبی است.

قیمت خیلی پایین: تولید روغن زیتون، فرآیند پرهزینه‌ای دارد و نمی‌تواند خیلی ارزان باشد. اگر با قیمت پایین غیرواقعی مواجه شدید، به کیفیت آن شک کنید.

چند توصیه کلیدی

خیلی از مردم وقتی به شهرهای شمالی سفر می‌کنند، برای مصرف خانگی یا به عنوان سوغاتی، حتما از مغازه‌های بین راهی یا سوغاتی‌فروشی، روغن زیتون می‌خرند. اگر شما هم از این فروشگاه‌ها خرید می‌کنید، به این موارد دقت کنید:

حتما از فروشنده معتبر، باسابقه و ترجیحاً دارای پروانه بهداشتی بخرید.

شفافیت زیاد یا بوی تند و غیرطبیعی روغن زیتون، نشانه تقلب است.

روغن زیتون اصل، بوی ملایم زیتون دارد و تلخیِ کمی در مزه‌اش حس می‌شود.

اگر روی بطری نوشته شده: “روغن تفاله زیتون” یا “لامپانت”، به هیچ وجه نخرید.

نکته مهم آخر این که روغن زیتون باید در بطری شیشه‌ایِ تیره‌رنگ (مثل سبز یا قهوه‌ای) نگهداری شود. ظروف پلاستیکی شفاف می‌توانند مواد مضر وارد روغن کنند.