عبور از مرزهای فرهنگی

آموزش در مناطق مهاجرپذیر، نیازمند توجه عمیق به تجارب انسانی و اجتماعی است. معلمان در این مدارس دیگر نمی‌توانند فقط به تدریس دروس اکتفا کنند؛ آن‌ها باید به نوعی «مترجم» فرهنگی باشند. این یعنی آن‌ها نه تنها مسئول انتقال مواد درسی و مفاهیم علمی هستند، بلکه باید به درک دنیای دانش‌آموزان از طریق چشم‌اندازهای فرهنگی‌ و اجتماعی‌ آن‌ها بپردازند. هر دانش‌آموز که با زبان‌ها، رسوم و ارزش‌های متفاوت به کلاس می‌آید، دنیای خاص خود را به همراه دارد. این تنوع، اگر به درستی مدیریت شود، می‌تواند به یادگیری عمیق‌تر و غنی‌تری منجر شود.

مترجم فرهنگی بودن، همچنین به معنای ایجاد پل‌های ارتباطی در بین دانش‌آموزان است. معلمان باید نه تنها به زبان گفتاری، بلکه به زبان احساسات و تجربیات شخصی و فرهنگی دانش‌آموزان توجه کنند. تصور کنید در کلاس، دانش‌آموزی از یک فرهنگ متفاوت بخواهد داستانی از سرزمین خود بیاورد؛ اینجا معلم می‌تواند با پرسیدن سوالات باز یا تشویق به اشتراک‌گذاری، به این دانش‌آموز کمک کند تا داستانش را روایت کند و در عین حال، کلاس را با یک تجربه واقعی و الهام‌بخش پر کند.

از سوی دیگر، با توجه به رشد مهاجرت‌ها و دسترسی به بازارهای جهانی، ایران نیز می‌تواند از این شرایط بهره‌برداری کند و به معرفی فرهنگ غنی خود به دیگر ملت‌ها بپردازد. آموزش‌های مدرن در این مدارس می‌توانند به عنوان نقطه شروعی برای «صادرات فرهنگی» ایران عمل کنند؛ یعنی دانش‌آموزان می‌توانند به نمایندگان فرهنگی کشورشان تبدیل شوند و این فرصت را برای شناخت بیشتر از فرهنگ و هنر ایران فراهم آورند.

دولت‌ها و نهادهای آموزشی باید با برنامه‌ریزی دقیق و حمایت‌های لازم، از معلمان و دانش‌آموزان پشتیبانی کنند. کارگاه‌های آموزشی ویژه و منابع آموزشی چندزبانه می‌تواند به معلمان کمک کند تا ابزارهای لازم برای مواجهه با چالش‌های فرهنگی را در اختیار داشته باشند و دانش‌آموزان نیز احساس راحتی و پذیرش در محیط آموزشی کرده و استعدادهای خود را به نمایش بگذارند.

در نهایت، ما باید به این نکته توجه کنیم که این فرآیند فراتر از صرفاً انتقال اطلاعات است. این یک سفر انسانی است که در آن هر دانش‌آموز می‌تواند داستان خود را روایت کند و هر معلم فرصتی برای گوش دادن به این داستان‌ها داشته باشد. بنابراین، آموزش در مدارسی که مهاجران در آن‌ها حضور دارند، به ما یادآوری می‌کند که با درک و همدلی می‌توانیم دنیایی بهتر و همدل‌تر بسازیم.

با توجه به نقش و مسئولیت‌هایی که بر دوش نهادهای آموزشی و فرهنگی است، اکنون زمان آن است که اقدامات تأثیرگذاری در راستای ارتقاء کیفی آموزش در این مدارس صورت گیرد. انتظار می‌رود که دولت و مسئولان با تعهدی جدی به حمایت از این فضاها بپردازند و زیرساخت‌های لازم را ایجاد کنند. ایجاد محیطی امن و پذیرنده برای دانش‌آموزان مهاجر، نه تنها یک نیاز، بلکه یک ضرورت است. ما باید به این مهم توجه کنیم که این مدارس می‌توانند سرزمین‌های جدیدی از شناخت و پذیرش برای همگان خلق کنند و به معرفی فرهنگ‌های متنوع و غنی ایران در سطح جهانی کمک نمایند. این مهم با یک رویکرد فعال و متعهدانه، می‌تواند بستر ساز یک تحول واقعی در آموزش و پرورش گردد.