یک آزمایش خون ساده برای تشخیص آلزایمر
به گزارش همشهری آنلاین این آزمایش خون که به نام «لومی‌پالس» از سازمان غذا و داروی آمریکا (اف‌دی‌ای) مجوز گرفته است، ممکن است شناسایی اینکه افراد دچار مشکلات حافظه و تفکر دچار آلزایمر هستند یا نه، را آسانتر کند.
سازمان غذا و داروی آمریکا (اف‌دی‌ای) اعلام کرد که این آزمایش که بوسیله شرکت Fujirebio Diagnostics تولید شده است، قرار است فقط بوسیله متخصصان آلزایمر مورد استفاده قرار گیرد. نام طولانی این آزمایش – Lumipulse G pTau۲۱۷/ß-Amyloid ۱-۴۲ Plasma Ratio – آنچه را که این آزمایش می‌سنجد، توصیف می‌کند: میزان دو پروتئین آمیلوئید و تاو که از نشانه‌های بیماری آلزایمر هستند.
در افرادی که به آلزایمر مبتلا می‌شوند، آمیلوئید بیش از ۲۰ سال قبل از هرگونه علائم اختلال شناختی، شروع به تجمع و تشکیل پلاک در مغز می‌کند. تاو بعداً تجمع می‌یابد و در مغز گره‌هایی ایجاد می‌کند و ارتباط بسیار نزدیک‌تری با زوال شناختی در بیماران آلزایمر دارد.
چه کسانی این آزمایش را بدهند؟
خیر. سازمان غذا و داروی آمریکا (اف‌دی‌ای) و متخصصان آلزایمر تأکید کردند که آزمایش خون فقط باید برای افرادی انجام شود که در حال حاضر دچار زوال شناختی هستند و ۵۵ سال یا بیشتر سن دارند. علاوه بر این، نباید به تنهایی برای تشخیص یا رد آلزایمر استفاده شود.
اف‌دی‌ای می‌گوید برای تعیین گزینه‌های درمانی باید از ارزیابی‌های بالینی دیگر یا آزمایش‌های اضافی استفاده شود و نتایج باید همراه با سایر اطلاعات بالینی بیمار تفسیر شوند.
استاندارد طلایی فعلی برای تشخیص آلزایمر هنوز شامل تصویربرداری با استفاده از اسکن PET است که گران است، یا نمونه‌برداری از نخاع که تهاجمی است.
آزمایش خون می‌تواند به تشخیص وجود پروتئین‌های مرتبط با آلزایمر کمک کند و سپس پزشکان ممکن است آزمایش تأییدکننده را با یکی از روش‌های دیگر تجویز کنند.
بیمارانی که علاقه‌مند به انجام آزمایش خون هستند باید به کلینیک‌های زوال عقل یا مراکز مشابه ارجاع داده شوند. اما کارشناسان می‌گویند قبل از انجام آن، بیمار باید آزمون‌های شناختی را که حافظه و تفکر را ارزیابی می‌کنند و احتمالاً سی‌تی‌اسکن‌هایی را که به دنبال علل جایگزین مانند سکته مغزی یا تومورهای مغزی هستند، انجام دهد.
چقدر دقیق است؟
سازمان غذا و داروی آمریکا می‌گوید که این آزمایش دو نوع پروتئین – pTau۲۱۷ و بتا آمیلوئید ۱-۴۲ – را در پلاسما، که یکی از اجزای خون است، اندازه‌گیری می‌کند و سپس نسبت این دو پروتئین را با وجود یا عدم وجود پلاک‌های آمیلوئید در مغز بیمار مقایسه می‌کند.
این سازمان اعلام کرد که در یک بررسی ۴۹۹ نمونه پلاسما از بیمارانی که از نظر شناختی دچار اختلال بودند را ارزیابی کرده و نتایج آزمایش خون را با ارزیابی‌های بیماران بوسیله اسکن PET یا نمونه‌برداری نخاعی مقایسه کرده است.
این بررسی نشان داد که آزمایش خون تقریباً ۹۲ درصد به اندازه اسکن PET یا نمونه‌برداری نخاعی در تشخیص افرادی که آسیب‌شناسی آلزایمر داشتند، دقیق است. از طرف دیگر این آزمایش در شناسایی افرادی که آسیب‌شناسی آلزایمر نداشتند، بیش از ۹۷ درصد به اندازه این اقدامات دقیق بود.
این آزمایش همیشه نتیجه مثبت یا منفی ندارد و در کمتر از ۲۰ درصد موارد نتیجه‌ای که به دست می‌دهد، نامشخص است.
این سازمان خاطرنشان می‌کند که از آنجا که این آزمایش ۱۰۰ درصد دقیق نیست، باید به خطر نتایج مثبت یا منفی کاذب توجه داشت.
نتایج مثبت کاذب ممکن است به تشخیص نامناسب و درمان غیرضروری بیماری آلزایمر منجر شود. چنین وضعیتی می‌تواند منجر به پریشانی روانی، تأخیر در دریافت تشخیص صحیح و همچنین هزینه و خطر عوارض جانبی ناشی از درمان غیرضروری بینجامد. از طرف دیگر، نتایج منفی کاذب می‌تواند منجر به آزمایش‌های تشخیصی غیرضروری اضافی و تأخیر بالقوه در درمان مؤثر شود.
چه پیامدهایی دارد؟
این اولین آزمایش خونی نیست که برای تشخیص آلزایمر ساخته شده است، اما اولین آزمایشی است که برای بازاریابی مجوز گرفته است. متخصصان چندین سال است که از آزمایش‌های خونی مانند این استفاده می‌کنند، اغلب برای غربالگری شرکت‌کنندگان در آزمایش‌های بالینی و کمک به تشخیص دقیق اینکه آیا زوال عقل بیمار ناشی از آلزایمر است یا خیر. اما دادن مجوز به «آزمایش لومی‌پالس» بوسیله سازمان غذا و داروی آمریکا احتمالاً پزشکان، بیماران و خانواده‌های بیشتری را از این گزینه و چنین آزمایش‌های خونی آگاه می‌کند.
این آزمایش می‌تواند به بیماران بیشتری اجازه دهد تا تشخیص‌های دقیقی از علل اختلال شناختی خود دریافت کنند. بیماری آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل است، اما انواع دیگری از جمله زوال عقل عروقی و زوال عقل اجسام لویی وجود دارند که آسیب‌شناسی‌های زمینه‌ای متفاوتی دارند.
تمایز بین انواع زوال عقل به طور فزاینده‌ای اهمیت یافته است، تا حدی به این دلیل که در دو سال گذشته دو دارو که به رسوبات آمیلوئیدی حمله می‌کنند، یعنی داروهای لاکانماب (با نام تجاری لکمبی) و دونانماب (با نام تجاری کیسونلا) برای بیماران مبتلا به اختلال شناختی که در مراحل اولیه بیماری آلزایمر هستند، تأیید شده‌اند. به نظر می‌رسد این داروها روند زوال شناختی را در بیماران با اختلال خفیف، تا حدودی کند می‌کنند، اما خطرات تورم و خونریزی در مغز را نیز به همراه دارند.
شرکت‌های داروسازی تلاش برای تشخیص زودهنگام افراد بیشتر را تشویق می‌کنند تا بیماران واجد شرایط دریافت این داروها شناسایی شوند. و کارشناسان می‌گویند شناسایی بیمارانی که نامزد مناسبی برای این داروها نیستند، نیز به همان اندازه مهم است تا آنها درمان نامناسبی دریافت نکنند.
منبع: نیویورک‌تایمز
